Coronamoe
Ik ben coronamoe. Ben het zat om niet aan iets anders
te kunnen denken, omdat we immers de hele dag met het nieuws over en discussies
rond Covid-19 geconfronteerd worden. Of je nu naar een talkshow op TV schakelt,
de krant leest, Facebook-nieuws volgt of onderweg naar de radio luistert:
corona omarmt ons meteen. En het nieuws is niet in alle opzichten vrolijk, echt
perspectief ontbreekt nog. Dat laatste is wellicht het ergste, ook al weiger ik
de situatie waarin we nu met z'n allen (en over de hele wereld) zitten te vergelijken
met een oorlogsituatie. Ik ben in 1944 net voor de hongerwinter geboren, dus
heb de oorlog niet meegemaakt. Maar heb er genoeg over gehoord van ouders en
andere betrokkenen en (vooral) over gelezen om te durven zeggen, dat de huidige
crisis in geen enkel opzicht vergelijkbaar is met WO II. De gespannen sfeer
waarin we leven wordt nog eens verergerd door misdaden, die uit naam van een
geloof gedaan worden.
Geen oorlog dus, maar wel een uiterst vervelende tijd,
omdat we tijdelijk afscheid hebben moeten nemen van ons "normale"
levensritme. En het de vraag is of we dat normale ritme straks weer kunnen
oppakken of dat Corona consequenties heeft voor de inrichting van ons
toekomstig leven. We zullen het zien en - vooral - we zullen er over moeten na-
en meedenken. Met meedenken blijken in deze tijd veel mensen problemen te
hebben: het is zo verleidelijk en om je onvrede te uiten op sociale media, de
toetsenbordridders dringen om de voorrang, de hoeveelheid complotdenkers (of
liever complot"napraters") neemt toe. Pas wel op: de reacties en
meningen op sociale media zijn niet onbelangrijk, maar bepaald niet
representatief voor de gemiddelde mening van de bevolking. In die zin blijft
het van groot belang om behalve kennis te nemen van meningen op sociale media je
ook te verdiepen in meningen, die in de krant en in opinieprogramma's
geventileerd worden. Als je de illusie hebt, dat je "wijs" wordt door
je kennis alleen te vergaren via "googlen", heb je het goed mis. Op
z'n minst zul je steeds moeten willen weten waar het nieuws, dat je tot je
krijgt, vandaan komt om een gevoel te krijgen bij de betrouwbaarheid van
dat nieuws. Dat geldt voor het lezen van een "gewone" krant
natuurlijk ook: het nieuws in de Telegraaf heeft een andere kleur of toonzetting
dan het nieuws in de Volkskrant, het AD of het NRC. Welk nieuws je ook tot je
krijgt: het is en blijft belangrijk te checken of het betrouwbaar is.
Complottheorien zijn per definitie onbetrouwbaar. Wat niet wil zeggen, dat de
geschiedenis niet zou leren, dat complotten nooit bestaan hebben of helemaal
niet voorkomen! Maar dat welke regering dan ook er enig belang bij zou hebben
om ons een virusprobleem aan te praten (laat staan alle regeringen tegelijk),
dat zal niemand mij duidelijk kunnen maken. Niemand heeft daar enig belang bij,
hooguit het virus zelf. We hebben er alleen belang bij er zo snel mogelijk weer
vanaf te komen.
Wat ik oprecht hoop is, dat de Coronacrisis ons
stimuleert weer echt betrokken te raken bij de politieke besluitvorming. Want
die betrokkenheid lijkt te ontbreken, te gemakkelijk ventileren veel mensen
standpunten, die niet echt uit te leggen zijn of te vaak vinden mensen iets van
politieke besluitvorming zonder enige argumentatie. Er wordt te vaak iets
beweerd zonder enige discussie en/of verdieping in de feiten en/of
achtergronden. En wordt het makkelijk gevonden om de regering tot een stel
"criminelen" te promoveren of de hele tweede kamer als
"zakkenvullers" te kwalificeren. Zo worden we toetsenbordridders in
plaats van een betrokken volk. Ach, ik laat mij verleiden om soms toch even te
reageren en iemand te wijzen op de echte feiten. Maar ik weet, dat het vaak
zinloos is, want teveel mensen op Facebook zijn helemaal niet geinteresseerd in
feiten en/of achtergronden, laat staan in meedenken. Voelen zich prettiger om
te reageren op basis van hun onderbuikgevoel en de onderbuikgevoelens van
andere toetsenbordridders. Hoe dat moet, dat meedenken? Ik heb er geen pasklare
oplossing voor, terug naar "vroeger" is in elk geval geen oplossing.
Toen waren er politieke partijen met betalende en betrokken leden. Met
lokale afdelingen, waar mensen terecht konden met hun mening of om gewoon te
luisteren naar wat hun partij voornemens was en er iets van te vinden. Ik denk
niet, dat dat de oplossing is, maar meer betrokkenheid moet wel gestimuleerd en
georganiseerd worden. Misschien door het lidmaatschap te stimuleren en leden
regelmatig te enqueteren over hun mening. Met behulp van moderne
internettechnieken (hoeveel enquetes komen er al niet op ons af) moet dat
mogelijk zijn. Er blijft een nadeel aan verbonden: enqueteren is iets anders
dan een discussie met elkaar hebben. Dat zou je kunnen oplossen door regelmatig
bijeenkomsten van je politieke partij bij te wonen en zo betrokkenheid bij de
aanpak te krijgen. Dus beiden: betrokken zijn bij de partijprogramma's en
betrokken blijven bij de uitvoering daarvan. Als aanvulling daarop kunnen
referenda georganiseerd worden bij zeer essentiele voorgenomen besluiten van
een regering. Ik stuit dan wel op een probleem, want ik heb het over politieke
partijen, niet over "bewegingen". Via een lidmaatschap en goede
statuten organiseer je medezeggenschap, het is aan de leden zelf om daar wel of
geen gebruik van te maken. Maar hoe raak je betrokken bij de besluitvorming
binnen een "beweging"? En hoe belangrijk vindt de beweging de mening
van zijn/haar sympathisanten. Probleem is, dat de politieke partijen nog teveel
zijn georganiseerd rond traditionele zo niet achterhaalde maatschappelijke
lijnen: geloof, inkomen, maatschappelijke positie. De partijen, die zich los
van die lijnen hebben georganiseerd, zijn nog nooit in een machtspositie
terecht gekomen. Misschien moeten er krachtige nieuwe politieke bewegingen of
partijen (liever het laatste), die een inspirerende maatschappij- en
toekomstvisie neerleggen, die dwars door geloof, inkomen en positie heen
gaat. En mensen verbindt in plaats van uit elkaar drijft. Het eerste gebeurt nu
te weinig en het tweede teveel.
