donderdag 29 april 2021

fDe stand van de politiek

 Dat ons politieke systeem in een diepe vertrouwenscrisis zit moge duidelijk zijn. Steeds meer wordt duidelijk, dat in de afgelopen 20/30 jaar kabinetten teveel hebben mogen "leunen" op een overwegend passieve kamermeerderheid, die "vastgeketend" zat aan een regeeraccoord. Terwijl de cultuur eigenlijk behoort te zijn: de kamer bepaalt en het kabinet voert uit, vervolgens controleert de kamer de uitvoering. Maar nee, een "controlerende" en kritische kamer wordt lastig gevonden en dat wordt zonder voorbehoud besproken in de ministerraad. Waar de VVD die cultuur overheerst en/of bepaalt of doen CDA, D'66 en CU vrolijk in dat spel mee?. Ik vrees het laatste ook al wordt dat in alle standen ontkend.

Wat moet hierop de reactie zijn, welke kansen heeft Tjeenk Willink om in dit de facto ondemocratische machtspel een doorbraak te forceren? Hoe krijgen we als burger het vertrouwen in de politiek weer terug? Door nieuwe verkiezingen, door te kiezen voor een andere regeringssamensteling? Het is maar helemaal de vraag of nieuwe verkiezingen een volledig ander resultaat zullen geven: een ruk naar rechts (PVV, FvD en JA'21 aan de macht?) of een ruk naar links (PvdA, SP en GL eventueel met D'66 aan de macht?). PVV, FvD en JA'21 zullen het vertrouwen niet herstellen, maar de spanningen in de maatschappij alleen maar vergroten: dat wordt een combinatie van onbetaalbaar beleid en discriminatie van minderheden. Natuurlijk als nieuwe verkiezingen leiden tot een meerderheid van deze partijen, zullen we "er een keer aan moeten geloven". En soms denk ik wel eens: "laat het maar een keer gebeuren, dan ervaren mensen ten minste een keer wat dit soort partijen teweeg gaat brengen: geen verbeteringen, niet meer rechtvaardigheid, maar een van onderlinge spanning bolstaande maatschappij". 

De verbeteringen zullen toch moeten komen vanuit bestaande politieke partijen, vruchtbare samenwerkingen tussen partijen en een aanmerkelijk grotere betrokkenheid van de kiezers/leden tijdens een regeerperiode. Want ik raak er steeds meer van overtuigd, dat we (de kiezer, de stemmer) te weinig betrokken zijn bij de uitvoering van het beleid, dat we voorstaan. We laten het teveel over aan die 150 tweede kamerleden en de daaruit samengestelde regering. We beperken onze invloed te gemakkelijk tot het "plaatsen van een kruisje 1 keer per 4 jaar". We leunen na de verkiezingen teveel achterover en beperken ons commentaar uit een soort luiheid vervolgens uitsluitend tot een enkel commentaartje of scheldpartijtje op een van de vele sociale mediaplatforms. We zijn vooral boos, maar denken zelf niet mee en dat zouden we wel moeten doen. Dus als straks de bestaande partijen beloven, dat ze het ook anders, democratischer en met meer respect voor de volksvertegenwoordigers gaan doen, moeten wij als kiezer daar ook in mee sturen. Hoe dat precies moet? Er zijn maar twee alternatieven: of we stellen het partijlidmaatschap verplicht en voeren de stemplicht weer in of we ontwikkelen een modern en sluitend systeem van referenda. Het eerste zou mijn voorkeur hebben: mensen worden dan gestimuleerd om mee te denken, mee te luisteren en mee te praten over de richting, die de partij voorstaat. Een ouderwets idee misschien, met de twijfel of we daar met z'n allen inmiddels niet veel te lui voor geworden zijn: het is tenslotte veel gemakkelijker om achteraf te roepen en te veroordelen dan om vooraf mee te denken en mee te luisteren. 

Geen opmerkingen: